Lekkere groentjes kweken in het najaar
De zomer loopt op z'n einde, en je zou denken dat het tuinieren stilvalt. Maar niets is minder waar! Terwijl het koude en natte weer in het najaar de uitdagingen voor de tuinier vergroot, biedt dit seizoen ook de kans om unieke wintergroenten te telen en te oogsten. Voor verse, smaakvolle groenten hangt de keuze af van de plek waar je ze plant. Sommige soorten gedijen goed in natte omstandigheden, terwijl andere liever wat droger staan.
In dit artikel lees je welke gewassen je in het najaar kunt planten of zaaien, hoe je ze verzorgt en wanneer je kunt oogsten. Vergeet niet om ook andere planten te beschermen tegen het onvoorspelbare herfstweer. Met deze handige tips haal je het meeste uit je eetbare wintertuin!
Voordelen van winteroogsten
- Een warme zomer zorgt in de herfst voor een warme ondergrond, wat gunstig is voor de verdere groei en ontwikkeling van plantenwortels. De planten zullen in het volgend voorjaar een voorsprong hebben, waardoor ze beter ontwikkelen en een rijkere oogst geven.
- Afvallende bladeren lijken op het eerste zicht een vervelend iets om op te ruimen, maar vormen eigenlijk een beschermende laag over de grond tegen wind, vorst en zonnestralen. Bovendien profiteren nuttige insecten van dit beschermend dekentje.
- Frisse herfstdagen spreiden de oogst over een langere periode uit. Rijpe vruchten en groenten blijven langer bewaard aan de planten, waardoor je ze niet onmiddellijk hoeft te oogsten.
- Je kunt nooit genoeg verse groenten hebben. Heel wat wintergroenten zijn uitstekend om soep van te maken of om in te maken voor later gebruik. Door verschillende soorten te planten, kun je dagelijks genieten van lekkere groenten.
Bladgroenten zoals sla, kool, spinazie en veldsla doen het perfect in het najaar. Ze kunnen tot laat in het seizoen geoogst worden en zorgen in de herfst voor voldoende vitaminen en mineralen op je bord. Houd de bodem gezond door jaarlijks van zaaiplaats te wisselen. Deze teeltrotatie voorkomt uitputting van de bodem, waardoor ziekten en plagen minder kans krijgen.
Splits het zaaigoed op door planten met dezelfde standplaats en voedingsstoffen te groeperen. Denk hierbij aan koolsoorten, blad-, vrucht-, peul- en wortelgewassen en schuif ze jaarlijks per groep een vak op. Ook tuinkruiden kunnen één plantengroep vormen. Zorg er tot slot voor dat de planten elkaar versterken, door bijvoorbeeld uien naast wortels te planten. De geur van de uien houdt de wortelvlieg op afstand.
Tips bij het moestuinieren
- Plant alle slasoorten onder glas of in een serre. Als je ze toch liever buiten wilt plaatsen, bescherm de sla dan met een folie, gronddoek of vlies. Hierdoor zullen de groenten geen last hebben van vroege vorstperiodes.
- Kies voor zowel traag- als snelgroeiende soorten. Groenten zoals de radijs zijn makkelijk te kweken en zorgen voor een snelle oogst. Zo geniet je het hele najaar door van verse groenten.
- Plant nu kleinfruit of fruitbomen met blote wortel. De wortelmassa van planten met blote wortel is groter waardoor ze krachtiger zullen groeien.
- Plant knoflook in de herfst en geniet in het voorjaar van de oogst.
- Gooi teveel aan oogst niet weg! Droog je kruiden en knoflook, maak compote en confituur van het fruit, bewaar uien en aardappelen op een droge plek, verwerk groenten tot saus of soep om in de diepvries te bewaren, of deel ze uit aan vrienden, buren en familie.
- Tot slot: denk aan volgend jaar. Oogst de zaadjes van de planten en laat ze ongeveer twee weken drogen. Bewaar de zaden op een koele, donkere en droge plaats in papier, zodat ze voldoende kunnen ademen.
Plant- en oogstschema winterse gewassen
| Gewas | Plant-/zaaiperiode | Oogstperiode |
|---|---|---|
| Bessen (afhankelijk van de soort) | Najaar | Begin zomer (juni tot juli) |
| Bloemkool | April tot juli | September tot november |
| Fruitbomen (blote wortel) | Oktober tot maart | Afhankelijk van de soort |
| Kiem- en spruitgroenten | Januari tot december (binnen) | Januari tot december |
| Klein fruit (blote wortel) | Oktober tot maart | Afhankelijk van de soort |
| Knoflook | Najaar (volle grond) | Juni tot juli |
| Peterselie | Maart tot september | Juni tot november |
| Prei | Maart tot mei | Oktober tot december |
| Rode kool | Maart tot juni | September tot december |
| Roodlof | Februari t.e.m. april / juli t.e.m. september | April t.e.m. juni / september t.e.m. december |
| Snijbiet | Maart t.e.m. september | Mei t.e.m. november |
| Spinazie | Augustus tot september | Oktober tot december |
| Spruitkool | Maart tot juni | Oktober tot januari |
| Tuinbonen | Oktober tot november | April tot augustus |
| Tuinkers | Januari tot december (binnen) | Januari tot december |
| Veldsla | Juli tot oktober | September tot december |
| Winterwortel | Maart tot juli | Oktober tot november |
